Page 16 - Biologia na czasie 3 - podręcznik, zakres podstawowy
P. 16

Rozdział 1. Genetyka molekularna


        Krok po kroku

        Odtwarzanie informacji genetycznej na podstawie łańcucha aminokwasów

        Przykład
        Zapisz przykładową sekwencję nukleotydów   2  Zapisz sekwencję mRNA utworzoną z wy-
        mRNA dla podanego niżej łańcucha amino-     branych kodonów, oznaczających odpo-
        kwasów. W odpowiedzi uwzględnij kodon STOP.   wiednie aminokwasy. Pamiętaj, aby
        metionina – arginina – histydyna – cysteina –    na końcu umieścić jeden z trzech kodonów
        leucyna – tyrozyna                          STOP: UAA, UAG, UGA.
        1  Wyszukaj podane aminokwasy w tabeli
          kodu genetycznego i zapisz oznaczające je   Odpowiedź: Dla podanych pięciu aminokwa-
          kodony. Jeden aminokwas może być kodo-    sów cząsteczka mRNA może mieć następującą
          wany przez większą liczbę kodonów, ale    sekwencję nukleotydów:
          ponieważ możesz podać przykładową         AUGAGACACUGUCUAUAUUGA.
          sekwencję, wybierz dowolny kodon.
         Aminokwasy   metionina  arginina  histydyna  cysteina  leucyna  tyrozyna
         Przykładowe    AUG        AGA       CAC       UGU       CUA       UAU
         kodony                   AGG*       CAU       UGC       UUA       UAC
                                  CGU                            UUG
                                  CGC                            CUU
                                  CGA                            CUC
                                  CGG                            CUG
        * Kolorem szarym zaznaczyliśmy inne możliwe kodony kodujące dany aminokwas.


        W skrócie
          •  Kod genetyczny to sposób zapisu informacji o budowie białek w sekwencji kwasów nukleino-
           wych (DNA lub mRNA).
          •  Właściwości kodu genetycznego określają jego cechy. Kod genetyczny jest:
           – trójkowy,
           – jednoznaczny,
           – zdegenerowany,
           – bezprzecinkowy,
           – niezachodzący,
           – uniwersalny.



        Polecenia kontrolne
         1.  Podaj sekwencję aminokwasów w polipeptydzie, który powstanie na podstawie cząsteczki mRNA
            o następującej sekwencji nukleotydów: AUGCCGGGCAUCUUUACGUAA.
          2.  Na podstawie podanego fragmentu DNA utwórz mRNA oraz łańcuch aminokwasów, który jest
            przez niego kodowany. Nić matrycowa jest wskazana strzałką. Zadanie wykonaj w zeszycie.
             ATGCCGAGCCAACGCACT
           → TACGGCTCGGTTGCGTGA
          3.  Na podstawie tabeli kodu genetycznego utwórz przykładowy fragment mRNA, który może
            kodować poniższy łańcuch aminokwasów. W odpowiedzi uwzględnij kodon STOP.
            metionina – seryna – glicyna – alanina – tryptofan
      16
   11   12   13   14   15   16   17   18   19   20   21